Trong khi xã hội đang nâng cao các lợi ích nhằm phát triển chiều cao, trí tuệ cho trẻ, tuy nhiên giá sữa cho trẻ một mặt hàng thiết yếu lại đi đầu cơ giá cả, tăng một cách phi mã, liệu trẻ em có còn được uống sữa ?
Đây là câu hỏi cần được đặt ra bởi những vướng mắc liên quan đến danh mục nói trên chỉ mới xuất hiện từ đầu năm tới nay, trong khi thị trường sữa đã loạn giá từ nhiều năm qua. Các số liệu thống kê cho thấy, kể từ năm 2007 đến nay, giá sữa đã tăng 30 lần và vẫn không kiểm soát được.
 | ||
Đặc biệt, kể từ khi quy định của Bộ Y tế về quy chuẩn quốc gia liên quan đến sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em có hiệu lực (tháng 6/2013), rất nhiều hãng sữa đã lách luật bằng cách đổi tên thành sản phẩm dinh dưỡng, thức ăn công thức, hay là thực phẩm bổ sung… để tránh bị kiểm soát giá. Và cứ như vậy, giá sữa tăng vù vù.
Tăng đến mức có loại sữa giá bán lẻ chênh lệch so với giá nhập khẩu lên tới 507%, như Enfamil Infant, Enfagrow Older Todder, khiến dư luận vô cùng bức xúc.
Nhưng giá sữa tăng vô tội vạ khiến người tiêu dùng bức xúc đã đành.
Bức xúc hơn khi Bộ Tài chính và Bộ Y tế, hai cơ quan đang chịu trách nhiệm quản lý chất lượng và giá sữa hiện nay, ông chẳng bà chuộc, đổ lỗi cho nhau. Bộ Tài chính đổ thừa Bộ Y tế, chỉ vì cái thông tư về quy chuẩn sản phẩm dinh dưỡng khiến doanh nghiệp thừa cơ làm giá. Còn Bộ Y tế khẳng định, lỗi đâu phải bởi thông tư, vì giá sữa đã là chuyện của nhiều năm qua.
Đúng là nó đã là chuyện của nhiều năm qua. Thực tế, từ năm 2009 - 2010, các cuộc thanh tra giá sữa đã được tiến hành. Hồi ấy, dư luận cũng kỳ vọng thị trường sữa cũng sẽ được dẹp loạn, không chỉ trên khía cạnh giá cả, mà còn trên cả khía cạnh chất lượng sữa. Nhưng ngay cả khi vào năm 2011, Bộ Tài chính quyết định kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá và thuế với 7 mặt hàng thiết yếu, trong đó có sữa bột, thì cho tới nay, tình hình chưa được cải thiện, nếu không muốn nói là tệ hơn.
Trong câu chuyện này, tất nhiên, không thể trong nói tới đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội của các công ty sản xuất - kinh doanh sữa, khi nhiều năm liền lợi dụng kẽ hở của pháp luật, lợi dụng kẽ hở của sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước để trục lợi. Nhưng đáng nói hơn cả, phải là trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, khi đã buông lỏng quản lý thị trường sữa, một mặt hàng thiết yếu, có thể ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và tầm vóc của cả một thế hệ người Việt.
Vì thế, để dẹp loạn thị trường sữa, một danh mục là không đủ. Dư luận đang trông chờ sự vào cuộc một cách mạnh tay và sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các cơ quan chức năng.
Nhân nói câu chuyện quản lý, cũng không thể không nêu ví dụ việc cách đây ít tháng, Trung Quốc đã mạnh tay điều tra 9 công ty thao túng giá sữa, bao gồm cả Dumex, Mead Johnson, Abbott… Kết quả là, tất cả các công ty này đều phải giảm giá sản phẩm 5-20% và bị phạt nặng. Đó có lẽ cũng là một bài học cho Việt Nam trong dẹp loạn thị trường sữa.
Hà Nguyễn
